Üç ay önce bu başlıkta bir yazı yazacağım aklıma gelmezdi. Şimdiyse  iş başa düştü ve yazmam gerek. Çünkü önceleri bir topluluk üyesi, şimdiyse yönetici olarak topluluğumuzun geleceğinin belirlenmesine katkıda bulunmam gerekiyor. Sadece ben değil, pek çok seçkin Pardus kullanıcısı da böyle düşünüyor olmalı ki  fikirlerini  güncelerinde, forumlarda paylaşıyorlar. Birazdan okuyacaklarınız da, tıpkı bu paylaşımlar gibi, benim kişisel görüşlerimdir. E-dergi’ye böyle bir yazı yazarak düşüncelerimi açıklama imkanı veren editörümüz Server Acim Hocamıza buradan da bir kez daha teşekkür ederim.

Herkesin Pardus'a ve topluluğa dair söyleyecek sözü, yapılmasını istediği işler var. Elbette benim de var. Tek farkla, üç ay önce talep eden konumundayken şimdi yapması gereken konumuna geldim. Özgürlükiçin'de yaşananları, bu yazıyı okuyanların çoğu bildiği için ayrıntılı olarak yazmayacağım, ancak  kısaca  bahsedeyim. Özgürlükiçin.com topluluk sitesi, Pardus kullanıcılarının sorunlarına çözüm olması ve Pardus çevresinde bir kullanıcı topluluğu oluşturulması amacıyla TÜBİTAK tarafından gerçekleştirilen hizmet alımı yoluyla bir şirket tarafından yönetilirken, Nisan ayında anlaşmanın sona ermesiyle site yönetimi üyelerine bırakıldı. Genel yönetici unvanıyla bu göreve talip oldum. O günden bu yana da görevime devam ediyorum. İlk günlerde kendi bilgisayarımdaki sorunları bile çözemiyorken, “Nasıl olur da bir topluluk yöneticisi olurum?”diye kendime çok defa sordum. Çünkü o zamana kadar, topluluk yöneticisi olan kişinin her şeyi bilmesi her sorunu çözmesi gereken bir süpermen olması gerektiğini düşünüyordum. Şimdiyse topluluğa bakışım değişti. Artık şunu biliyorum ki herhangi  bir  topluluk, topluluk üyelerinin bilgi ve zamanları ölçüsünde, gönüllü olarak diğerlerine yardım ettiği sürece sağlıklı bir şekilde büyüyebilir; bu temel üzerinde yükselebilir.

Topluluğun ortaya çıkışı, öz kaynakları ve gönüllük esasına göre ürettikleri değerler üzerinde değil de, profesyoneller ve parasal ilişkiler üzerinde yükseliyorsa  tehlikeli bir süreç yaşanıyor demektir. Çünkü gücünü aldığı profesyonel ve maddi destek aniden bittiğinde geriye ya bir hiç ya da sarsılmış, hazıra ve güzel çalışmalara alışmış, üreten değil tüketen, “yaptım” diyen değil   “yapmalı”  ya da “yapılsın” diyen bir topluluk kalıyor. Daha doğrusu  forum üyelerimizi veri kabul ederek sayılar verdiğimiz, topluluk sandığımız büyük bir grup kalıyor.

Her Pardus kullanıcısı ya da topluluk sitelerimize üye olan herkes topluluk üyesi midir? Öncelikle üzerinde düşünmemiz gereken sorunun bu olduğuna inanıyorum. Bu sorunun cevabını verdiğimiz zaman, topluluğun geleceğini daha kolay ve gerçekçi temeller üzerinde kurabiliriz. Kişisel görüşüm, forumlarımıza üye olan herkesin maalesef topluluk üyesi olarak kabul edilmeyeceğidir. Topluluktan bahsediyorsak eğer, üyelerinin topluluktan aldıkları kadar verdiklerinin de olmasını, daha doğrusu topluluk ve üye arasında süregelen bir alışverişin olmasını beklemeliyiz. Bahsettiğim katkının mutlaka bir çözüm, haber, ya da benzeri bir üretim olması gerekmiyor. Hata sistemlerine girilen bir hata ya da forumda sorulan bir soru da katkı olarak düşünülmeli. Özgürlükiçin forumuna üye olan 23 binden fazla kişinin 11 bin küsurunun  sıfır iletisinin olması, Öİ'nin forum içeriğine ulaşmak için üye olma zorunluluğu olmadığı düşünüldüğünde, bahsettiğim sayının topluluk üyesi kabul edilmemesi gerektiğinin en önemli dayanağıdır.
O 11 bin üyeyi Pardus kullanıcısı olarak görebiliriz, ancak Pardus topluluğunun bir parçası olarak görmek bizi yanıltır. Gerçekleri görmezsek, doğru çözümler de bulamayız. Topluluk üyesi yorumum üzerinden kabaca bir sayı vermek gerekirse gerçek anlamda Pardus çevresinde örgütlenmiş kod yazan , pisi paketi yapan, belge yazan, haber yazan ya da topluluk sitelerinde görev alan topluluk üyesi sayısının 100'ü geçmeyeceğini düşünüyorum. Verdiğim tahmini sayı bizi üzmeli mi? Pardus kullanıcıları içindeki oranı ve Pardus'un altı yılda beş sürüm çıkarmış bir dağıtım olduğu düşünüldüğünde evet, üzmelidir.

Hal böyleyken bırakıp gitmek mi gerek? Elbette bu da bir seçenek, hatta saygı duyulması gereken bir seçenek. Çünkü kimse mutlu olamadığı, yalnızlaştığını ve üretemediğini düşündüğü bir yerde durmamalı.

Peki kalmayı tercih edenler, onlar ne yapmalı ?

Kalacak olanlarla devam edelim yazıya

Sayısal olumsuzluğumuzu olumluya çevirerek başlayabiliriz. Mademki az sayıda katkıcı ile Pardus'a destek olmanın getirdiği baskı ,zulüm... :)  olmasa da bazen yalnızlık, yılgınlık ve yorgunluğa  katlanmayı göze almış topluluk üyelerimizle yapısal bazı çalışmalar yapmalıyız. Pardus kullanmayı düşünen ya da yeni başlayan potansiyel topluluk üyelerimizin, daha kaliteli ve aktif belge ve yardım merkezlerine ulaşmalarını sağlayabiliriz.

Pardus'a gönül vermiş kişiler olarak, sağlıklı ve sürdürülebilir bir Pardus topluluğu oluşturmamız için yapılması gerekenleri alt başlıklar halinde sıralamaya çalışacağım.

BELGELENDİRME

Pardus projesi çevresinde gereken tüm belgelendirme çalışmalarının doğrudan kullanıcıların katkılarıyla yapılabilmesi ve tek bir belge merkezinin olması herkesçe istenen bir durumdur. Doğrusu da budur, aklın yolunun bir olduğu gibi. Hem Özgürlükİçin.com'da hem de Pardus-linux.org wikisinde yer alan  belgelerin Pardus Wiki'ye taşınmaya başlanmasıyla belgelendirmede doğru bir yola girdiğimizi düşünüyorum. Pardus kullanmaya yeni başlayan ya da kullanmayı düşünen birisi, genel olarak Pardus hakkındaki bilgileri PardusWiki'den alabilmeli. Pardus topluluk siteleri ya da Pardus kullanıcılarının bloglarında yayımladıkları yazılarda PardusWiki'ye bağlantılar verilmeli, bağlantı sayısı arttıkça PardusWiki'ye ulaşım artacak, ulaşım arttıkça wiki yazarlığı, daha çok kişiye ulaşma imkanı veren sosyal hazzı yüksek bir uğraş halini alacak, böylece katkıcı sayısı da artacaktır.

E-DERGİ

Eğer bu yazıyı okuyorsanız PARDUS E-Dergi yayımlanmış,topluluğun önemli bir ürünü ortaya çıkmış, Pardus ve özgür yazılımlara gönül vermiş katkıcıların yazıları, tasarımları, tüm okuyucuların beğenisine sunulmuş, güçlü ve üretken bir topluluk olma yolunda önemli bir adım atılmış demektir. Tek başına bu e-dergi bile kollektif çalışmanın, topluluk için üretmenin, özgür yazılımların toplumun tüm kesimlerine ulaşması çabalarımızın somutlaşmış bir örneğini oluşturmaktadır. Yapılması gereken PARDUS E-Dergi'nin sosyal medya araçları kullanılarak  mümkün olan en fazla kişiye duyurulmasıdır. E-dergi içeriğini  sadece Pardus'u değil, özgür yazılım dünyasını kapsayacak şekilde genişletmenin, hem Pardus'un bilinirliğini arttıracağını hem de dağıtımlar içinde, özgür yazılımı kapsayıcı anlayışıyla bir saygınlık  kazandıracağına inanıyorum. Yine diğer GNU/Linux dağıtım topluluklarının ileri gelenlerine dergimizin sayfalarında yer vermek, beraber çalışabilirliğimizi, gerektiğinde ortak hareket etme becerisini ve iradesini göstermemizi sağlayacaktır.

PAKET DEPOSU

Özgür yazılım topluluklarının temel varlık nedeninin sadece kullanıcı dayanışması olmadığını, bunun yanında kullanıcısı oldukları yazılıma doğrudan kod desteği vererek gelişmelerine katkıda bulunmak olduğunu düşünüyorum. Pardus topluluğunun da temel amaçlarından biri, Pardus projesinin geliştirilmesine katkıda bulunmak olmalıdır. Bazılarının Pardus'ta geliştirici olmakla ilgili serzenişleri olduğunun farkındayım. 21 Mayıs 2010'dan bu yana geliştirici adayı olan birisi olarak benim de bazen canım sıkılıyor; ama inanıyorum ki ben böyle düşünenler arasında en az yara alanım. Çünkü aday olmak benim için yeterli, ama yazılım konusunda çok değerli katkıları olabilecek topluluk üyelerinin uzun beklemelerle umutsuzluğa sürüklenmesi doğru değil. Bunun karşısında küsüp gitmek de doğru bir yol gibi görünmüyor. “Doğru yol ne olmalı?” sorusuna da kendimce cevap vereyim.
Projelerin planlarını ve politikalarını, yöneticilerin belirlemesi sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Ancak bizler, aşağıdan yukarıya bir çalışmayla projelere yön verebiliriz. Bunu yapamasak bile, en kötü ihtimalle öğrendiklerimizle neler yapabileceğimizin sınırlarının farkına varır, yaptıklarımızla öz güvenimiz gelişir. Kendi kendimize yeterli olduğumuzu hissettiğimizde ise yeni bir yol çizebiliriz. Bu nedenle güçlü bir paket deposu, hem topluluğumuzun üretimini gösteren hem de yeni geliştiriciler yetişmesini sağlayan önemli bir okul olarak kullanılabilir. Yüzlerce  paketin bulunduğu birbirinden bağımsız topluluk depolarının bakımının, kontrolünün; onlarca paketçinin çalıştığı svn depolarının yönetiminin, sürdürülmesinin yeterli büyüklüğe ulaşamamış Pardus topluluğunda zor olduğunu düşünüyorum. O nedenle tek ve kuralları kayıt altına alınmış bir paket deposunun, insan kaynağımızı verimli kullanmak adına bir an evvel yapmamız gereken bir çalışma olmalıdır. Halihazırda pardus-linux.org ve pardususer.de paket depoları bulunmaktadır. Bu depoların birleştirilerek, geniş bir içeriğe sahip kullanıcı deposu oluşturulmalıdır. Bu deponun paketçilerinin yaptıkları, proje yönetimince dikkate alınacaktır.

TOPLULUK PORTALI

Bizler, topluluk süreçlerini koordine eden profesyoneller değiliz. İşimiz bu değil. Günlük yaşantımızdan, eğlencemizden ayırdığımız zamanları, gönüllü olarak topluluk işlerine harcıyoruz. Haliyle de bir süre sonra yorulmaya başlıyoruz. Bu süre, topluluğa harcadığımız emekle ters orantılıdır. Ne kadar yoğun emek harcarsak, yorulmamız da o kadar kısa zaman alıyor. Bir süre sonraysa, ister istemez topluluktan kopuyoruz. Üzülerek söylemeliyim ki yıllardır küçük bir grubun omuzlarına binen yük, az sayıdaki gönüllünün de  zamanla aramızdan ayrılmasına neden olacaktır. O nedenle en kısa sürede daha çok gönüllüyü topluluk süreçlerine katmalı, bir yandan da topluluk çalışmalarındaki tekrarlardan kurtulmalıyız. Birleşmek bu anda düşünülmesi gereken bir alternatif olarak değerlendirilmelidir. Ortak kampanya ve ortak e-dergi çalışmalarından edindiğimiz tecrübeler, beraber çalışmanın çok da zor olmadığını gösterdi. Gereken irade ortaya konduğunda, 2012 sürümü ile birlikte yepyeni bir topluluk örgütlenmesine gidilmesinin önünde herhangi bir engel görmüyorum.
Birlikte çalışma iradesini ortaya koyduktan sonra işin teknik yönünü konuşmaya başlayabiliriz.

Bir GNU/Linux dağıtımı düşünün ki dağıtım ağı yok ? Bu da 2. sayının yazısı olsun.

Bu yazının lisansı Pardus-Linux.Org eDergi 34. Sayı'daki lisansı ile aynıdır. Lisanslar hakkında bilgiyi lisanslar sayfamızda bulabilirsiniz.